Trasa: Płazy, gady i ekosystem

Jaszczurka zwinka

Jaszczurka zwinka Lacerta agilis –objęta jest ochrona częściowa, gatunek pospolity na terenie całego kraju, na badanym obszarze występuje licznie. Ciało pokrywają ściśle do siebie przylegające łuski. Na grzbiecie są one mniejsze i szorstkie, brzuch zaś pokrywają większe i gładkie. Na głowie ma regularnie ułożone tarczki.Najczęstszym łupem tego gada padają bezkręgowce. W skład codziennej diety wchodzą pająki, owady oraz ślimaki. Zwinka preferuje siedliska nizinne. Zazwyczaj można ją spotkać na ogródkach działkowych, łąkach, terenach kamienistych wygrzewającą się w słońcu. Jest bardzo ciepłolubna.

Zaskroniec zwyczajny

Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix – objęty jest ochrona częściowa, gatunek pospolity na terenie całego kraju, na badanym obszarze notowano jego obecność nad brzegami potoku Moszczanka. Zaskroniec zwyczajny w tylnej części głowy ma dwie jaskrawe plamy, pokryty jest drobnymi, szorstkimi łuskami, a kremowy brzuch wyłożony jest szerokimi tarczkami. Zaskroniec charakteryzuje się jednolitym szarym, zielonkawym lub zielonkawo-brązowym kolorem tułowia i ogona.Długość ciała dochodzi do 150 cm samicy a w przypadku samca do 80 cm. Gad żywi się żabami, rybami i małymi gryzoniami. Młode zaskrońce gustują w kijankach, dżdżownicach, małych rybach i larwach traszek.

Żaba trawna

Żaba trawna Rana temporaria–na badanym obszarze występuje licznie.
Podstawowym ubarwieniem są różne odcienie brązu, na tym tle szereg ciemnobrązowych lub czarnych plam o nieregularnym kształcie.  Strona brzuszna jaśniejsza, zazwyczaj kremowa niekiedy z kolorowymi plamkami.
Żaba trawna zamieszkuje zróżnicowane środowiska, najczęściej są to lasy mieszane, wilgotne łąki i torfowiska. Jest aktywna o zmierzchu oraz w nocy, w ciągu dnia najczęściej przebywa w kryjówce, jedynie w deszczowe dni jest bardziej aktywna. Zimuje przeważnie na dnie zbiorników wodnych zagrzebana  w mule, chociaż młodociane osobniki zimują także na lądzie w wilgotnych kryjówkach.
Żaba trawna poluje na wszelkie bezkręgowce,  najczęściej są to rozmaite owady, pajęczaki ale nie gardzi też dżdżownicami oraz ślimakami.
U Żaby trawnej do godów najczęściej dochodzi w końcu marca. Wtedy to samice trzymane przez samce w ampleksusie składają w wodzie od 900 do ponad 4 000 jaj. Skrzypek tworzy galaretowate, kuliste kłęby najczęściej pływające tuż przy powierzchni wody. Kijanki nie są duże, rosną maksymalnie do 5 cm długości. Przeobrażenie następuje po 2-3 miesiącach, przeważnie w miesiącu czerwcu a świeżo przeobrażone żabki mają 1-1,5 cm.

Ropucha szara

Ropucha szara Bufo bufo –  notowano jego obecność w okolicy grupy dębów w zachodniej części obszaru.
Ropucha szara  Objęty ochroną częściową, pospolity gatunek płaza. Największa z ropuch w Polsce. Samce osiągają długość 48-97 mm, a samice 61-125 mm. Ciało masywne i krępe, pysk szeroki. Powierzchnia grzbietu chropowata, pokryta brodawkami, barwa w różnych odcieniach brązu i szarości. Brzuch zawsze jaśniejszy, brudnoszary, pokryty plamami. Między palcami błony pławne.
Przebywa zwłaszcza w lasach, na polach i w ogrodach. Unika terenów bardzo suchych i podmokłych. Spotykana nawet w górach. Płaz o typowej wieczornej i nocnej aktywności. Do wody wchodzi tylko podczas godów. Zazwyczaj chodzi, skacze nieporadnie, głównie w razie zagrożenia. Zjada wszystko, co jest w stanie przełknąć. Przeważnie dżdżownice, nagie ślimaki, owady, pająki, ale również inne płazy, gady, a nawet gryzonie. Niewrażliwa na jad os i pszczół.W sen zimowy zapada późną jesienią. Zimuje zagrzebana w ziemi lub w piwnicach.
Budzą się już pod koniec marca. Gody odbywają się w wodzie w strefie przybrzeżnej, gdzie następuje zapłodnienie. Samica składa skrzek w postaci sznurów, które owija wokół roślin i kamieni. Kijanki mają do 35 mm długości. Przeobrażenie następuje w czerwcu. Młode osobniki w chwili opuszczania wody osiągają zwykle 5-10 mm długości. Samce dojrzałość płciową osiągają w 2. roku życiu, a samice w 3. Żyją nawet do 40 lat.

Śliz pospolity

Śliz pospolity Barbatula barbatula  – zamieszkuje głównie górne biegi rzek. Preferuje płytkie, niewielkie rzeki i potoki,ryba występuje nielicznie na naszym terenie.Jest to zwierze niewielkich rozmiarów. Głowa nieduża, z dwubocznym spłaszczeniem. Oczy małe, wysoko osadzone. Otwór gębowy dolny, wyposażony w trzy pary wąsików. Dwie pary są krótkie, osadzone na górnej wardze. Jedna dłuższa para umiejscowiona w kącikach ust. Zęby gardłowe jednoszeregowe. Ciało wydłużone, z przodu cylindryczne, w tylnym odcinku lekko spłaszczone. Ubarwienie ciała różnorodne. Typowe ubarwienie szarożółte, w zielonobrązowe plamkowanie. Niewielkich rozmiarów łuski, nieregularnie osadzone. Brzuch szarożółty. Płetwy w różnych tonacjach od żółtych do brązowych. Płetwy grzbietowa oraz ogonowa ciemno plamkowane. Ciało pokrywa śluz. Tylne krawędzie płetw nieznacznie zaokrąglone lub proste.

Strzebla potokowa

Strzebla potokowa Phoxinus phoxinus – pospolita na terenie południowej Polski ryba, w badanym cieku występuje dość licznie.
Ciało silnie wyciągnięte, w przekroju prawie okrągłe, bocznie ścieśnione jedynie na trzonie ogonowym. Otwór gębowy mały, końcowy. Łuski małe, 80-90 wzdłuż ciała. Linia boczna jest najczęściej niepełna; przerywana, poczynając od środka ciała ku tyłowi. Ubarwienie ryb, zależnie od miejsca ich występowania jest bardzo zmienne: grzbiet najczęściej zielonoszary; boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, a często również z dużymi poprzecznymi (w formie opasek) ciemnymi plamami i złociście lśniącą podłużną wstęgą; strona brzuszna biaława. W okresie tarła samce są ciemniej ubarwione. Mają czerwony brzuch i jasną plamę na pokrywach skrzelowych. Długość 7-10 cm, maksymalnie 14 cm (samce).

Występowanie czyste, dobrze natlenione wody płynące i jeziora o żwirowo-kamienistym podłożu.
Mała, bardzo żywa stadna ryba trzymająca się zazwyczaj blisko powierzchni wody. Tarło ciągnie się od kwietnia do lipca. Wysypka tarłowa występuje zarówno u samca, jak i u samicy. Dojrzałe do rozrodu osobniki ciągną w górę rzeki pod prąd. Żyjące zaś w jeziorze podchodzą blisko brzegów. Ikra składana jest w płytkich miejscach na żwirowych ławach. Kleiste jaja o średnicy 1-3 mm (200-1000 zależnie od wielkości samicy), przyczepiają się do kamieni, rzadziej do roślin. Okres inkubacji ikry wynosi 5-10 dni. Ryby uzyskują dojrzałość płciową pod koniec pierwszego lub drugiego roku życia. Strzebla potokowa odżywia się małymi zwierzętami dennymi oraz owadami z powietrza.

Ślimaki

Na terenie objętym badaniami obserwowano nieliczne osobniki ślimaków z rodzajów Cepaea, Limax, Arion.

Esc lub